İşveren sendikası MESS ile işçi sendikaları Türk Metal, Birleşik Metal-İş ve Özçelik-İş, dün 150 bini aşkın işçiyi ilgilendiren MESS grup toplu sözleşmesini (TİS) imzaladı. Yüzde 98’lik zamla metal iş kolunda ortalama ücret 30 bin TL oldu.
İş kolundaki ücretlerin çoğu yoksulluk sınırının yüzde 40 altında kalırken, yoksulluk sınırını bulan ücret ise olmadı. Metal iş kolunda faaliyet gösteren MESS üyesi 6 şirketin bilançoları ise, metal işverenlerinin 2023’te işçi başına aylık ortalama 157 bin lira kâr elde ettiğini ortaya koydu.
Metal iş kolunda ilki 19 Ocak’ta uygulanmak üzere grev kararı alınmışken, patron örgütü MESS dün işçi sendikaları Türk Metal, Birleşik Metal-İş ve Özçelik-İş’i görüşmeye çağırdı. Dün saat 16.00’da bir araya gelen taraflar, saat 20.30’da sözleşmenin imzalandığını açıkladı.
Yürürlük tarihi 1 Eylül 2023 olan anlaşmaya göre saat ücreti 65 TL’nin altında olan işçilerin ücretleri 65 TL’ye çekildi. Bunun yaklaşık 90 bin üyesini kapsadığını açıklayan Türk Metal, çekme uygulandıktan sonra tüm işçilerin saat ücretlerine yüzde 32 oranında zam, sonrasında, seyyanen 30 TL zam yapıldığını belirtti. Anlaşmaya göre her kıdem yılına ise 15 yılla sınırlı olmak üzere 2 TL (saat) zam yapıldı.
Sözleşmeye göre ilk 6 ay ücretlere ortalama yüzde 98 zam yapılırken, ikinci 6 ay enflasyon korumalı şekilde yüzde 30, üçüncü 6 ay enflasyon artı 3 puan, dördüncü 6 ay ise enflasyon oranına imza atıldı. Sosyal haklarda ise ilk yıl yüzde 140, ikinci yıl yıllık enflasyon oranında artış yapıldı.
YOKSULLUK SINIRININ YÜZDE 38.5 ALTINDA
Türk-İş, 2023’ün aralık ayında dört kişilik bir ailenin açlık sınırını 14 bin 431 TL, yoksulluk sınırını ise 47 bin 9 TL olarak açıklarken, MESS grup sözleşmesine göre metal iş kolunda çalışan işçilerin hiçbirinin ücreti yoksulluk sınırını bulmadı. Oranlara göre iş kolunda
- İşe yeni giren işçi yoksulluk sınırının yüzde 40,
- 5 yıllık işçi yoksulluk sınırının yüzde 35,
- 10 yıllık işçi yoksulluk sınırının yüzde 28,
- 15 yıllık işçi yoksulluk sınırının yüzde 19,
- 20 yıllık işçi yoksulluk sınırının yüzde 14 altında kaldı.
Sözleşme kapsamında 120 bin işçiyi doğrudan temsil eden Türk Metal, 90 bin üyesinin 3 yıllık işçilerden oluştuğunu açıkladı. Bu orana göre işçilerin büyük bir çoğunluğunun ücreti yoksulluk sınırının yüzde 38.5 altında kaldı.
Asgari ücrete gelen vergi istisnası da işçilerin ‘yoksulluk sınırından’ pozitif anlamda uzaklaşmasına neden oldu. İşçilerin her birinden alınmayacak olan 2 bin 700 liralık vergi istisnası işçinin cebine girecek. Bu istisna olmasaydı işe yeni giren işçi yoksulluk sınırının yüzde 45 altında ücret alacaktı.
Öte yandan işçilerin vergi diliminin yüzde 15’te sabitlenmesi ve tamamlayıcı sağlık sigortasının aileyi kapsaması talepleri ise karşılık bulmadı.
İŞÇİ BAŞINA AYLIK 157 BİN LİRA KAR
Toplu sözleşme zammına rağmen metal işçilerinin ücretleri yoksulluk sınırını bulmazken, iş kolunda faaliyet gösteren MESS üyesi 6 şirketin bilançoları ise, metal patronlarının 2023’te işçi başına aylık ortalama 157 bin lira kâr elde ettiğini ortaya koydu.
FORD OTOSAN
2023’ün ilk 9 ayında 25 milyar 93 milyon 847 bin TL net kâr elde etti.
Aynı dönem (2023’ün 9 ayında) işçi başına 1 milyon 58 bin TL, bir ayda işçi başına 117 bin TL net kâr elde etti.
TOFAŞ
2023’ün ilk 9 ayında 12 milyar 465 milyon 509 bin TL net kâr elde etti.
Aynı dönem (2023’ün 9 ayında) işçi başına 2 milyon 206 bin TL, bir ayda işçi başına 245 bin TL net kâr elde etti.
SARKUYSAN
2023’ün ilk 9 ayında 1 milyar 411 milyon 86 bin TL net kâr elde etti.
Aynı dönem (2023’ün 9 ayında) işçi başına 1 milyon 107 bin lira, bir ayda işçi başına 123 bin TL net kâr elde etti.
FEDERAL MOGUL
2023’ün ilk 9 ayında 47 milyon TL net kâr elde etti.
Aynı dönem (2023’ün 9 ayında) işçi başına 979 bin TL, bir ayda işçi başına 108 bin TL net kâr elde etti.
TÜRK TRAKTÖR
2023’ün ilk 9 ayında 6 milyar 295 milyon 874 bin TL net kâr elde etti.
Aynı dönem (2023’ün 9 ayında) işçi başına 2 milyon 185 bin TL, bir ayda işçi başına 242 bin TL net kâr elde etti.
ANADOLU ISUZU
2023’ün ilk 9 ayında 1 milyar 53 milyon 640 bin TL net kâr elde etti.
Aynı dönem (2023’ün 9 ayında) işçi başına 944 bin TL, bir ayda işçi başına 110 bin TL net kâr elde etti.
Kaynak: Evrensel
