Üniversite eğitiminde 2021-2022 sezonu ekim ayında başlıyor. Yüksekokul ve lisans eğitiminin ardından akademide ilerlemeyi düşünmeyen öğrenciler için iş hayatına atılma telaşı yaşanacak. İş sürecine daha kolay geçiş yapabilmek için üniversite dönemindeki stajlar ise en önemli fırsat. Staj yoluyla öğrenciler aldıkları teorik bilgileri üniversite dışında, işletmelerde bizzat uygulayarak tecrübe ediniyor, yetkinlikleri gelişiyor ve iş dünyasıyla ilişki geliştirebiliyor.
Peki, hem bu kadar önemli hem de mezuniyet için zorunlu olan stajlar iki yıldır süren pandemi döneminde yapılabildi mi? Salgından korunma önlemleri kapsamında hemen hemen her sektörde işletmeler ya uzaktan çalıştı ya da işine ara vermek zorunda kaldı. Böyle olunca 2019-2020 dönemindeki sağlık, mühendislik, mimarlık, turizm ve gastronomi gibi alanlarda staj dahil uygulamalı eğitimler gerçekleştirilemedi ve bu yıla ertelendi. 2020-2021 akademik dönemde ise uygulamalı eğitimler kontrollü olarak yapıldı.
Bu yıl Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından üniversitelere verilen yetki doğrultusunda öğrencilere staj ve uygulamalı eğitimleri için çeşitli kolaylık sağlandı. Özellikle mezuniyet aşamasına gelmiş olan öğrencilerin hak mahrumiyeti yaşamamaları için geçen yıl yapamadıkları stajları mücbir sebep kapsamında değerlendirildi ve ödev veya proje hazırlayarak, üniversite bünyesinde bulunan laboratuvarlarda çalışıp tamamlayabilme imkanı sunuldu. Bazı öğrenciler de uzaktan çalışma yapan kurumlarda online staj fırsatı yakaladı.
2021-2022 eğitim döneminde ise staj sıkıntısı yaşanmayacak gibi görünüyor. Çünkü temmuzdan itibaren normalleşme süresiyle birlikte işletmeler yavaş yavaş açılınca bugünlerde hemen hemen her sektör ve kuruluşta stajyer arayışı da hızlandı. Online istihdam platformu Kariyer.net’in verilerine göre, bu yıl aylık ortalama yeni staj ilanı sayısı 2020’ye göre yüzde 40 arttı. İstanbul başta olmak üzere Ankara, Koacaeli, İzmir, Bursa, Antalya, Tekirdağ, Eskişehir, Adana, Samsun, Konya, Mersin, Manisa, Sakarya, Muğla, Balıkesir, Kırklareli, Çanakkale ve daha pek çok ilde işletmeler staj ilanı veriyor.
Üniversitenin staj yapan öğrencilerine ‘İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Sigortası’ yapmasının zorunlu olduğunu belirten İstanbul Bilgi Üniversitesi Yetenek Gelişimi ve Staj Koordinasyon Ofisi Takım Yöneticisi Serhat Güler, “Aynı şekilde işletmenin bu öğrencilere çalışan sayısı ile doğru orantılı olarak net asgari ücretin yüzde 30’u (767 lira) oranında bir ücret ödemesi gerekiyor. Stajdaki sigortanın emekliliğe bir katkısı yok, olası iş kazası ve meslek hastalığında öğrencinin tedavi ve tazminatını karşılıyor” dedi. Stajyer ücreti için devlet de işverene katkı sağlıyor.
Her fakülte ve programda değişiklik göstermekle beraber uygulamalı eğitimler genel olarak önlisans (2 yıllık eğitim) programlarında ikinci sınıf, lisans (4 yıllık eğitim) programlarında ise üçüncü sınıf itibarıyla başlıyor. Programın özelliğine göre staj süreleri en az 20 iş günü, en fazla ise 90 iş günü arasında değişiyor. İstanbul Aydın Üniversitesi Kariyer Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Öğr. Gör. Süleyman Sözer Kırca, zorunlu stajların yanı sıra öğrencilerin isteğe bağlı staj ve gönüllü projelere katılmalarının da iş bulma sürecinde yararlarına olacağını söyledi.
Bu arada yakında Meclis’e sunulacak olan kanun teklifine göre, meslek liselerinin ara eleman yetiştirmesi teşvik edilecek. Mevcut durumda meslek liselerinde okuyan öğrencilere işyeri stajlarında 767 lira aylık destek ödemesi yapılıyor. Bu rakamın üçte birini işveren ödüyor. Yeni düzenleme ile işverenin sağladığı destek miktarını devlet karşılayacak. Ödemenin de 1.000 liraya çıkarılması öngörülüyor. Ayrıca kalfalık ücretlerini de devlet verecek. Düzenleme, 160 bin civarında meslek lisesi öğrencisini ilgilendiriyor.
Makine ve ekipman, İnşaat, Tekstil, Telekomünikasyon, İnternet, Kozmetik, Üretim-endüstriyel ürünler, Turizm, Kimya, Perakende, Mağazacılık, Sigortacılık, E-ticaret, Lojistik, Otomotiv, Bankacılık, Eğitim, Ticaret, İnsan kaynakları, Yazılım, Gıda, Hizmet, Danışmanlık, Avukatlık ve Hukuk Danışmanlık, Denetim hizmetleri, Sağlık, Bilişim, İlaç sanayii, Hızlı tüketim malları.
Staj yeri bulma konusunda üniversiteler öğrencilere yardımcı olabiliyor.
Öğrenciler de Kariyer.net gibi kariyer merkezlerinin duyurduğu staj ilanları ve kurumsal firmaların genç yetenek programlarını takip edebilir. Şirketlerin internet sitelerinden başvuru yapılabilir.
Öğrenciler, 20-21 Ekim’de online olarak gerçekleştirilecek ‘Kariyer Günleri’ fuarlarını da takip ederek işverenlerle staj ve iş için bağlantılar kurabilir. Öğrenciler için Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından yürütülen Staj Seferberliği Projesi çok büyük bir fırsat.
Başvuru adresi: kariyerkapisi.cbiko.gov.tr
KAYNAK: Posta / Gülten Uğurlu
