ABD Başkanı Donald Trump ile Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın Beyaz Saray’da beklenen görüşmesi gerçekleşti. Görüşme basına kapalı yapıldı. Bu görüşmenin ardından ABD, Suriye ve Türkiye dışişleri bakanlarının katıldığı üçlü bir zirve gerçekleştirildiği duyuruldu.
Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, Brezilya’da düzenlenen “COP30” İklim Zirvesi’ne katılmasının ardından ABD’nin başkenti Washington D.C’ye geçti. Şara, ABD Başkanı Donald Trump’la Beyaz Saray’da bir araya geldi. Tarihi görüşmede ilk kez bir Suriye devlet başkanı, Beyaz Saray’da bir ABD Başkanı ile görüştü.
Basına kapalı yapılan görüşmeye ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ile ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın da katıldığını belirtildi.
Trump ile Şara arasındaki görüşme 1,5 saat sürerken görüşmeye ilişkin Beyaz Saray’dan henüz bir açıklama yapılmadı. Görüşmede Suriye yaptırımlarının kaldırılmasından bölgesel meselelere kadar birçok konu başlığının ele alındığı kaydedildi.
TRUMP: ERDOĞAN HARİKA BİR LİDER
ABD Başkanı Trump görüşmenin ardından sosyal medya hesabından paylaşımlarda bulundu. Trump, Şara ile ilgili “Onunla iyi anlaşıyorum. Kendisi çok güçlü bir lider” ifadesini kullandı. Trump, ABD’nin Suriye’nin başarılı olması için “elinden gelen her şeyi” yapacağını kaydetti. Paylaşımında Şara’nın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile çok iyi anlaştığını belirten Trump, “Erdoğan, Suriye’de olanları destekleyen harika bir lider” dedi.
Şara’nın Trump’la görüşmesi, bir Suriye devlet başkanının Beyaz Saray’da bir ABD başkanı ile yaptığı ilk görüşme olarak kayıtlara geçti. Trump ile Şara daha önce ilk kez 14 Mayıs’ta Suudi Arabistan’da yüz yüze görüşmüştü.
ŞARA: SURİYE, DAEŞ KARŞITI KOALİSYONA KATILMAYA HAZIRLANIYOR
ABD Başkanı Trump ile görüştükten sonra Amerikan Fox News kanalına bir röportaj veren Suriye Cumhurbaşkanı Şara, ilk Washington ziyaretinin yansımalarını değerlendirdi. Şara, eski rejimin düşmesinden sonra Suriye’nin yeni bir döneme girdiğini ve bu yeni dönemde özellikle ABD ile ilişkilerde “yeni bir strateji” üzerinden ilerlenebileceğini anlattı.
Ahmed Şara, Suriye’nin DAEŞ Karşıtı Koalisyona katılması konusunu ABD Başkanı Trump ile görüştüklerini ve DAEŞ’le mücadele konusunda Washington ile görüşmeye devam edeceklerini söyledi.
Şara, 10 yıl boyunca DAEŞ’a karşı birçok savaşa katıldıklarını kaydederek, “ABD ordusunun Suriye’de bulunmasının nedenleri var ve şu anda Suriye hükümeti ile koordinasyon içinde olması gerekiyor. Bu yüzden bu konuları tartışmamız, ABD ile DAEŞ’le mücadele hakkında konuşmamız ve bir anlaşmaya varmamız gerekiyor.” değerlendirmesini yaptı.
“ESED SURİYE’YE TESLİM EDİLMELİ”
Beşşar Esed’in halen Rusya’da serbest bir şekilde yaşamaya devam etmesiyle ilgili bir soruyu yanıtlayan Şara, Esed’in yaptıklarının hesabını vermesi gerektiğinin altını çizdi. Şara, “Rusya, bir şekilde Suriye halkına karşı savaşa katılmıştır. Bu nedenle, Suriye ile yapılan müzakerelerin bir parçası olarak, Beşşar Esad da dahil tüm arananlar Suriye’ye teslim edilmelidir. Ruslar farklı bir görüşte olabilir ancak adalet yerini bulmalıdır.” şeklinde konuştu.
HAZİNE BAKANLIĞI: YAPTIRIMLAR ASKIYA ALINDI
ABD Hazine Bakanlığı, Beyaz Saray’daki görüşmenin ardından yeni bir açıklama yaptı. Bakanlık, Suriye’ye uyguladığı Sezar yaptırımlarını İran ve Rusya bağlantılı işlemler dışında 180 günlüğüne askıya alındının duyurdu.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, 10 Kasım’da güncellenen Suriye yaptırımları bölümüne ilişkin kamuoyuyla bilgi paylaşıldı.
Açıklamada, “Dışişleri Bakanı, 10 Kasım günü, Suriye’ye yönelik yaptırımların hafifletilmesine devam etme taahhüdümüzü belirtmek amacıyla Sezar Yasası yaptırımlarının uygulanmasını 180 gün süreyle kısmen askıya aldı” ifadesine yer verildi.
Açıklamada, Rusya ve İran’la ilgili işlemlerin yanı sıra bu ülke menşeli mal, teknoloji, yazılım, fon, finansman veya hizmetlerin transferinin bu muafiyetlerden hariç tutulduğu kaydedildi.
SURİYE DIŞİŞLERİ: TÜRKİYE’NİN DE KATILDIĞI ÜÇLÜ ZİRVE DÜZENLENDİ
Suriye Cumhurbaşkanlığı’ndan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada “Cumhurbaşkanı Şara, ABD Başkanı Donald Trump ile ilişkilerin güçlendirilmesini ve bölgesel konuları görüştü” denildi.
Suriye Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise Suriye Dışişleri Bakanı Hasan Şeybani’nin, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın görüştüğü duyuruldu. Zirvede Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) Suriye ordusuna dahil edilmesini öngören anlaşmayı ilerletme konusunda mutabakata varıldığı belirtildi. Açıklamada ayrıca ABD’nin, İsrail ile Suriye arasında bir güvenlik anlaşmasına ulaşılmasını desteklediğini teyit ettiği kaydedildi.
BAKAN FİDAN: SEZAR YASASI’NIN TAMAMEN KALDIRILMASI ÖNEMLİ
Washington’daki temaslarına ilişkin basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bakan Fidan, toplantıda görüş alışverişlerinde bulunduklarını belirterek Fidan, “Özellikle Suriye’nin güneyinde, kuzeyinde ve diğer yerlerdeki sorun alanları daha iyi nasıl yönetilebilir? Sezar Yasasıyla ilgili çalışmalar nasıl yapılabilir? Onlara detaylı bakma imkanımız oldu. Görüşlerimizi, pozisyonlarımızı ortaya koyduk.” diye konuştu.
Suriye ekonomisinin tekrar ayağa kalkması için Suriye Sezar Sivil Koruma Yasası (Sezar Yasası) adı verilen yaptırımların kalıcı olarak kaldırılmasıyla alakalı neler yapılabileceğine odaklanıldığına işaret eden Fidan, “Çünkü başkanlık yetkileri kullanarak kısıtlı oranda bazı istisnalar getirilmişti ve belli ekonomik faaliyetlerin önü açılmıştı ama yasanın tamamıyla ortadan kaldırılıp tekrar Kongre’den geçirilerek başkanlık istisnalarına ihtiyaç duyulmayan bir noktaya getirilmesi gerekiyor. Burada yönetimin aynı görüşte olması ve Kongre’ye bu türden bir tavsiyede bulunması fevkalade önemliydi. Bunun için hem Sayın Şara’nın anlattıkları hem bizim orada anlattıklarımız bence büyük önem taşıyor.” dedi.
Fidan, Şara’nın ABD’de Kongre üyeleriyle bir araya geldiğine işaret ederek, Sezar Yasası için oylamayı Kongre üyelerinin yapacağını ve bunun önemli olduğunu dile getirdi.
Fidan, Suriye’nin güneyinde Süveyda’da ve kuzeydoğusunda Suriye’de “SDG” adını kullanan terör örgütü PKK/YPG’nin bulunduğu yerlerde durumun ne olacağı ile ilgili konuların ele alınması açısından da görüşmelerin önemli olduğunu vurguladı.
“Aslında önümüze şöyle bir şablon çıkıyor” diyen Fidan, “Gerek kuzeyi, gerek kuzeydoğusu, gerek güneyi. Buradaki problemler eğer dikkatle yönetilmezse, ülkenin tamamıyla bölgesel bütünlüğüne, toprak bütünlüğüne yönelik bir sıkıntının ortaya çıkma ihtimali var” ifadelerini kullandı.
Fidan, “Yani ülke giderek daha da parçalanmayla karşı karşıya kalabilir. Bunu Amerikalıların anlıyor olması tabii önemli ve anladıklarını da görüyorum. Yani ülkenin bir ve bütün olması ama herkesin aynı zamanda can güvenliği, mal güvenliğinin olması ve çeşitli etnik, dini grupların bu noktada herhangi bir baskı altında olmaması fevkalade önemli. Bu altın oranı bulmak için tabii büyük bir gayret var. Aynı zamanda kimseye de tehdit olmamaları gerekiyor. Bu yönde de ciddi konuşmalar oldu, görüş alışverişlerinde bulunduk.” dedi.
SEZAR YAPTIRIMLARI NEDİR?
ABD’nin 2019’da Suriye’ye yönelik uygulamaya başladığı Sezar yaptırımları, Suriye’nin devrik lideri Beşar Esad’ı ve onunla bağlantılı kişi ve kurumlara yönelik ağır ekonomik yaptırımlar içeriyordu. Yaptırımların, tamamen kaldırılması için Kongre’nin onayı gerekirken, ABD Başkanı’nın ulusal güvenlik gerekçesiyle yaptırımları askıya almasına izin veriliyor.
Bu arada Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, Trump ile bir araya gelmeden önce ABD’de Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Brian Mast ile görüşme gerçekleştirdi. Suriye’ye yaptırımların kaldırılması noktasında önemli rolü olan Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesinin Başkanı Cumhuriyetçi Mast, Şara ile Kongre binasında görüştü.
